Waarom het oke is Om Geen nieuws te volgen


” Stel: er komt morgen een nieuwe drug op de markt. Hij is extreem verslavend, en verspreidt zich binnen de kortste keren onder de bevolking. Wetenschappers doen grondig onderzoek en concluderen dat de drug gepaard gaat met, ik citeer, ’ misperceptie van risico’s, angst, negatieve gevoelens, aangeleerde hulpeloosheid, vijandigheid ten opzichte van anderen en afstomping’.
Zouden we het middel gebruiken? Zouden onze kinderen het mogen proberen? Zou de overheid het legaliseren?
Het antwoord is drie keer ja. Ik heb het namelijk over een van de grootste verslavingen van onze tijd. Over een drug die we dagelijks innemen, die zwaar gesubsidieerd wordt en op enorme schaal aan onze kinderen wordt verstrekt.
Het nieuws.”

– Rutger Bregman in zijn boek ‘De meeste mensen deugen’.

‘I’ve given up on the media’ – artjournalpagina van Sanne Willemsen

We zijn allemaal opgegroeid met het idee dat het belangrijk is om het nieuws te volgen. Vaak is dat het eerste wat ‘s ochtends bij het ontbijt bekeken wordt in de krant, op tv of op Nu.nl. Er is zelfs een speciaal jeugdjournaal wat in de klassen van de basisschool wordt bekeken. Het zou goed zijn om te volgen wat er in de wereld gebeurd en jezelf daar grondig over te informeren. Het laat zien dat je een betrokken burger bent en je kan meepraten over alle zogenoemde belangrijke zaken in de wereld. Acht op de tien volwassenen in de westerse wereld bekijkt dagelijks het nieuws. Gemiddeld besteden we hier een uur per dag aan. Mensen die het nieuws niet volgen durven dit amper hardop te zeggen. En de dappere dodo die het wel durft te uiten wordt vaak vreemd aangekeken.

Wat is dat nu precies, het nieuws waar we het over hebben?
Zwitserse schrijver Rolf Dobelli beschrijft in zijn boek ’ Het nieuwsdieet’ het nieuws als volgt: “De simpelste definitie: korte berichten uit de hele wereld. Een busongeluk in Australië. Een aardbeving in Guatemala. President A ontmoet president B. Actrice C gaat scheiden van D. Kabinetswijziging in Italië. Raketlancering in Noord-Korea. Een app die alle records breekt. Een man uit Texas eet vijf kilo levende wormen. Een wereldconcern ontslaat zijn CEO. De tweet van een politicus. Een nieuwe secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Soms noemen de media deze korte nieuwsberichten groots Breaking News of Top World Headlines. ‘

Volgens Dobelli zijn deze korte berichten over het algemeen genomen vrij onbelangrijk. En dragen daarin al helemaal niet bij aan jouw persoonlijke wereld. Dobelli: “Ja, je mag er gerust van uitgaan: hoe meer breaking, hoe onbelangrijker.” Het verbaasde Dobelli dat de krant elke dag even dik was en op dezelfde manier was opgebouwd. Ook het journal duurt altijd even lang. Dit betekent dat de kranten en het journaal elke dag een vast format moet vullen met hetgeen wat ze aangereikt krijgen. En dat betekent dat dingen die op een dag waarop weinig gebeurt als belangrijk gemaakt worden en in het nieuws komen, op een dag waarop er veel gebeurt automatisch als onbelangrijk gelden. Hoe belangrijk een nieuwsbericht gevonden wordt ligt niet meer aan de inhoud van het bericht, maar aan de hoeveelheid gebeurtenissen op een dag. En aan welk bericht het meest verkoopt.

Het eerste dagblad kwam in 1650 op de markt: de Einkommende Zeitung in Leipzig. Enkele decennia later waren er honderden dagbladen in Europa. Nieuws was handel geworden. “Alles wat de interesse van de lezer aanwakkerde en zo de verkoop van de kranten bevorderde, noemden de uitgevers voortaan ‘nieuwswaardig’ – of het nu belangrijk of onbelangrijk was.” schrijft Dobelli. En zo is het nog steeds, of het nu om gedrukte of online kranten gaat, het nieuws op social media, radio of tv. Dobelli: “Wat sinds de eerste krant versterkt is, is de grofheid, de felheid, het kabaal waarmee het nieuwe wordt aangeprezen als iets wat relevant is.”

Steeds meer blijkt dat de scheefkijkers best meer een voorbeeld mogen nemen aan de mensen die bewust het nieuws vermijden. Er zijn inmiddels tientallen studies die uitwijzen dat het nieuws je mentale gezondheid schaadt.
Hoogleraar George Gerbner (1919-2005), de grondlegger van de onderzoeken naar het effect van nieuwskijken, introduceerde in de jaren negentig het ‘gemenewereldsyndroom’. De symptomen bij dit syndroom zijn misantropie -een negatief beeld op de samenleving en wantrouwen van mensen. Misantropie betekent lekker ‘mensenhaat’.-, cynisme -of bitterheid; wantrouwen tegenover de bedoelingen van anderen-, en pessimisme -alles van de slechtste kant zien -. Mensen die het nieuws volgen hebben vaker de overtuiging dat mensen ‘alleen aan zichzelf denken’. Ze geloven vaker dat je in je eentje niet kan bijdragen aan een betere wereld en zijn vaker gestrest en depressief.

Bregman beschrijft in zijn boek dat er een onderzoek is gedaan in 30 landen waarbij de inwoners de vraag werd gesteld; ‘Denk je dat de wereld erop vooruitgaat, hetzelfde blijft of erop achteruitgaat?’ In alle 30 landen antwoordde de overgrote meerderheid dat ze geloofde dat de wereld erop achteruitging. Dit onderzoek is gedaan voor de wereldwijde coronapandemie en oorlog van Rusland. Het onderzoek werd gedaan in de meest rijkste, veiligste en gezondste tijden ooit. En toch wisten al die mensen toen blijkbaar niet hoe goed het eigenlijk ging. Waarom niet? “Simpel.” zegt Bregman, “omdat het nieuws over uitzonderingen gaat. Aanslag, geweld, ramp: hoe uitzonderlijker een gebeurtenis, hoe nieuwswaardiger ze wordt. Je ziet nooit een kop als ‘AANTAL MENSEN IN EXTREME ARMOEDE GISTEREN MET 137.000 AFGENOMEN’, terwijl die kop de aflopen 25 jaar iedere dag op de voorpagina had kunnen staan. Je ziet nooit een liveverbinding met een correspondent die zegt: ‘Ik sta hier in Lutjebroek, waar vandaag weer geen oorlog is uitgebroken.”

Er zijn meerdere redenen waarom ze ons zo laten beïnvloeden door de negativiteit van het nieuws. We zijn nu eenmaal gevoeliger voor het slechte dan voor het goede. In de psychologie wordt dit de ‘negativity bias’ genoemd, vrij vertaald betekent dat het ‘negativiteits vooroordeel’. Dit komt nog uit de tijd dat wij mensen als jagers en verzamelaars leefden. We waren kwetsbaar en overal lag gevaar op de loer. Hierdoor konden we maar beter te vaak bang zijn voor iets, dan 1 keer te weinig. Angst was van levensbelang.
Daarbij hebben we last van het zogenoemde ‘availability bias’, vrij vertaald het ‘beschikbaarheids vooroordeel’. Als we makkelijker ergens een voorbeeld van kunnen noemen, dan geloven we dat hetgeen vaker voorkomt. Bregman:”Dus het feit dat we worden gebombardeerd met gruwelijke verhalen over vliegtuigrampen, kinderlokkers en onthoofdingen- verhalen die je niet snel uit je hoofd krijgt – zorgt al snel voor een verwrongen wereldbeeld.”

Wie het journaal kijkt, krijgt het gevoel dichter bij de werkelijkheid te komen, maar krijgt in werkelijkheid een verwrongen beeld voorgeschoteld. Er wordt vaak in gegeneraliseerde termen gesproken over groepen mensen: ’ vluchtelingen’, ’ racisten’, ’elites’, ’politici’. Hierdoor worden stereotypen, vooroordelen en stigma in stand gehouden.

Helaas kun je bijna niet meer om het nieuws heen. Het is overal. Misschien wordt het eens tijd dat we serieus gaan nadenken over onze instelling tegenover de vloedgolf aan nieuws. Het is belangrijk dat we de effecten van het volgen van het nieuws erkennen. Bregman: ” Denk goed na over welke informatie je in je hoofd stopt (…).”

Het is dus juist helemaal niet erg als je het nieuws niet volgt. Het is juist goed voor jezelf zorgen! Goed bezig dus!

Liefs, Sanne

Gebruikte bronnen:

Rolf Dobelli, Het nieuwsdieet ; https://decorrespondent.nl/10724/sinds-2010-volg-ik-geen-nieuws-meer-het-maakt-me-gelukkiger-dan-ooit/16468856483772-4c5fca7a

Rutger Bregman, 2019, De meeste mensen deugen

Leave a Reply